Тамоюлҳои асоси инкишофи низоми андози ҶТ
- Афзоиши нақши андозбандии мустақим.
- Пурзур шудани самтхои иҷтимоии низоми андоз.
3.Пурзур (роххои)гардонидани хавасмандии андозхо.
- Паст кардани боригаронии (шиддати) андоз.
- Ташакулёбии идораи фаъолияти андоз.
- Хусусиятхои ташкилёбӣ ва ба амалбарории сиёсати андози муосири ҶТ.
- Такмили идоранамоии фаъолияти андозӣ.
Руйхати адабиётхои истифодашуда;
- Налоговӣй Кодекс Республики Таджикистан. Душанбе-2004г.
- Налоговӣй Кодекс Республики Таджикистан. Душанбе 1998г.
- Паёми Президенти ҷт Э.Ш. Рахмонов ба Маҷлиси Олӣ. Душанбе, 30 апрели соли 2004. Боҷу Хироҷ2004с., №21-22 аз 13 май 2004с., сах 1-6
- Орипов А.О. Омили рушди ҷомеъа. -Боҷу Хироҷ 2005 №1 аз 1 январи 2005с сах 4.
С-1). Таснифи андозхо низ барои кули давлатхову системахои иқтисодӣ умумӣ мебошад, Андозхо новобаста ба миқдорашон метавонанд аз р.и нишонахои муайян гур.хбандӣ шаванд,
1). аз р.и вогузор карда шуданашон.
2). аз р.и тааллуқ доштанашон ба сатхи муайяни хокимият.
3). аз р.и ставкахои корбаст шуданашон
4). аз р.и хусусияти истифода шуданашон
5). аз р.и хисобу иқтисод мувофиқи мақсад буданашон ва ғ.
Бинобар ин хар гунна давлат ё системаи иқтисодӣ андозхоро метавон, ба мустаққим ва ғайримустақим, умумӣ ва махсус, умумидавлатӣ ва махаллӣ, устувор ва танзимшаванда, Мутаносиб, прогресивӣ ва регресивӣ тақсимбандӣ кард,
Дар андозбандӣ ҷой доштани принсипхову қонунмандихои умумӣ чунин маъно надорад, ки дар даврахои мухталиф ва дар давлатхои гуногун системаи ягонаи андозро метавон ба кор бурд.
Сохтори системаи андоз аз чунин нуқтаи назар баррасӣ шуданаш мумкин аст;
- таносуби андозхои мустақим ва ғайримустақим;
- тақсим намудани бори андоз бар души ашхоси воқеъию хуқуқӣ; — нақши андозхои ҷудогона дар ташаккули даромади буҷет.
- тақсим намудани даромади андоз миёни самтхои системаи буҷет.
Мамлакатхои иқтисодиёташон суст тараққӣ ёфта асосан андозхои ғайримустақим бозхост мекунанд, хол он ки андозхои мустақим аксаран дар мамлакатхои иқтисодиёташон мутараққӣ ва ахолияш ба сатхи ба дараҷаи кофӣ баланди тахсилот расида бозхост карда метавонад.
Қабл аз хама, андозхо ба даромади мустақим ва андози ба истеъмол (ғайримусқим) ҷудо карда метавонанд,
Андози аввалаи дар протссеси харидан андӯхтани неъматхои моддӣ бозхост карда метавонад.
Андози сониявӣ – дар протссеси харҷ кардани онҳо.
Ин пардохтхо андозхои мустақим номида мешавад.
Дар Тоҷикистон андози даромад аз; — шахсони воқеъи.
- андоз аз фоидаи шахсони хуқуқӣ.
- пардохтхои иҷтимоӣ.
- андози замин.
- андоз аз истифодабарандагони маъодин.
- андози хадди ақал аз даромади корхонахо.
- андоз аз сохибони воситахои нақлиёт.
- андоз аз амволи ғайриманқули шахсони воқеъӣ, мебошанд,
Дар Тоҷикистон ба андозхои ғайримустақим мансубанд; — андоз аз арзиши иловашуда.
- аксизхо.
- андоз барои истифода бурдани роххои автомобилгард.
- андоз аз фуруш (фуруши нахи пахта ва алюминий).
- боҷхои гумрукӣ ва дигар пардохтхои гумрукӣ.
- боҷхои давлатӣ.
- андоз аз фуруши чакана.
- маблағе ки хангоми хизматрасонӣ аз ҷониби органхои давлатӣ бозхост карда мешаванд. Андози хусусиро андозсупор воқеан махз аз даромад (фоида)-и гирифтааш мепардозад.
Музди патент.
Андози воқеъӣ (реалӣ) пеш аз хама ба моликият муқарар карда метавонад ва номаш (реал-ба англисӣ — моликият) хам аз хамин ҷо пайдо шудааст.
Масалан, сохибкори инфиродие, ки хариду фуруши молеро ба амал баровардааст, ба назорат гирифтан душвор мебошад. Дар чунин холатхо муайян намудани музди патент барои машғул гардидан ба фаъолияти тиҷоратӣ дар шакли як қисми даромади эхтимолӣ ҷихати техникаи андозбандиро осон мекунад.
Мисоли маълум давлатхое, ки аз ахолӣ андози мустақим нагирифтанро ёфтаанд, Албания, Бруней, Қатар, Қувайлӣ. мебошанд, Ин мамлакатхо агарчӣ аз р.и вазъи иқтисодию сиёсаташон нихоят гуногунанд. Вале онхо як ҷихати умумӣ доранд иштироки ахолӣ дар идора кардани давлат дар хадди аққал аст. Ба хамин тариқ аз руи гуфти А.Смит ба хайси субъекти пардохти андоз шахсан шахрванди мустақиле, ки пеш меояд, ки моликияти муайяне дорад ва дар натиҷаи фаъолияти хоҷагидории мустақилонаи даромаде мегирад. Вазифаи андоздиханда, аммо пардохти андоз дар мухлати муайян ва андозаи муқарраршуда бо хуқуқи донистани маблағи андоз мебошад