Назарияи иқтисод чун дигар илмҳо аз методҳои зерин истифода мебарад: методи таърихӣ; методи мантиқӣ; методи таҳлили муқоисавӣ; методи тасвирҳои графикӣ.
Методи таърихӣ: методи илмии маърифат аст, ки таҳқиқи ҳодисаҳову ҷараёнҳои иқтисодиро дар пайдарҳамии ба худ хоси рушди таърихӣ дар назар дорад.
Методи мантиқӣ: тарзи маърифати илмиест, ки таҳқиқоташ бар омўзиши амиқу ҳарҷонибаи робитаҳои сабабу натиҷаҳое, ки байни ҳодисаҳои омўхташаванда қарор доранд, асос ёфтааст.
Методи таҳлили муқоисавӣ: тарзи маърифати илмист, ки бар муқоисаи ҳодисаҳои омўхташаванда бо ҳодисаҳои пештар омўхташуда бо мақсади ошкор сохтани хусусиятҳои умумӣ ва фарқкунандаашон асос ёфтааст.
Методи тасвирҳои графикӣ: тарзи маърифати илмист, ки ба сохтани ҷадвалҳо, яъне тасвири тарҳу нақшаи омилҳо ва нишондиҳандаҳои ҳодисаҳои омўхташаванда бо ёрии аломатҳои геометрӣ ва ё расму нақшаҳои ороишӣ асос ёфтааст.
Шаклҳои асосии графикаҳо инҳоянд:
- диаграммаҳо, ки ҳангоми омўзиши муносибати байни ҳодисаҳову ҷараёнҳои гуногун мавриди истифода қарор мегиранд;
- графикаҳои нақшавӣ, ки ҳангоми омўзиши робитаи байниҳамдигарии ҷараёнҳои омўхташаванда ба кор бурда мешаванд.
Бо ёрии усулҳои методӣ назарияи иқтисод вазифаҳои худро иҷро менамояд.
Вазифаҳои асосии назарияи иқтисод маърифатӣ; пешбинӣ ва амалӣ мебошанд.
Вазифаи маърифатии назарияи иқтисод чунин аст:
- таҳқиқи ҳамаҷонибаи ҳодисаҳову ҷараёнҳои иқтисодӣ ва инчунин моҳияти онҳо;
- ошкор сохтани қонуниятҳои умумикунандаи рушди иқтисоди миллӣ ва байналмилалӣ.
- аз назар гузаронидани фактҳои оммавии иқтисодӣ, ки истифодакунандаи амалиёти субектҳои хоҷагидорӣ мебошанд;
- ҷамъоварӣ ва умумикунонии маълумот оид ба рафти ҳодисаҳо ва ҷараёнҳои иқтисодӣ.
Вазифаи пешбинии назарияи иқтисод инҳоро дар назар дорад:
- коркарди методҳои аз ҷиҳати илмӣ асоснок кардашудаи пешбинии воқеияти иқтисодӣ дар оянда;
- ташаккули тарзҳои пешбинии рушди ҳодисаҳои хусусияти илмӣ-техникӣ ва иҷтимоӣ-иқтисодӣ дошта барои ояндаи наздик;
- таҳияи нишондиҳандаҳои ояндаи иқтисодӣ;
- матлуб кардани қарорҳо оид ба идоракунӣ, ки барои ояндаи дур қабул карда мешаванд.
Вазифаҳои амалии назарияи иқтисод аз бандҳои зерин иборат аст:
- ташаккули ҳалли илмӣ ва асоснок намудани сиёсати иҷтимоӣ- иқтисодии давлат;
- ошкор сохтани усулҳо ва методҳои милликунонии ҷараёнҳои иқтисодӣ;
- таҳияи стратегияи иқтисодӣ дар самтҳои микро ва макроиқисодӣ;
- таъини асосҳои илмии рушди давлат.
